صنایع غذایی چیست؟

صنایع غذایی (دوره های صنایع غذایی)

صنایع غذایی یکی از بزرگترین صنایع در جهان است. منطقی است که چنین باشد، زیرا همه ما به غذا روزانه نیاز داریم. اما این صنعت به یکی از بزرگترین مشکلات ما نیز تبدیل شده است. تولیدکنندگان فشار زیادی را بر کمیت خود شروع کرده‌اند، در حالی که کیفیت محصولات تولیدی خود را نادیده می‌گیرند. خوشبختانه شرکت‌هایی وجود دارند که به سلامتی مصرف‌کنندگان خود اهمیت می‌دهند.  صنایع غذایی امروزه بسیار متنوع شده است و تولیدات آن از فعالیت‌های کوچک، سنتی و خانوادگی که بسیار پر کار هستند، تا فرآیند‌های صنعتی بزرگ، سرمایه بر و مکانیزه بسیار گسترده است.

✅جهت مشاهده دوره های صنایع غذایی با گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی کلیک نمایید.

بسیاری از صنایع غذایی تقریباً به کشاورزی محلی یا ماهیگیری بستگی دارند. در گذشته، این به معنای تولید فصلی و استخدام کارگران فصلی بود. پیشرفت در فن‌آوری‌های پردازش و نگهداری مواد غذایی باعث شده فشار کارگران برای پردازش سریع مواد غذایی به منظور جلوگیری از فساد، وارد شود. این امر منجر به کاهش نوسانات فصلی اشتغال شده است. با این حال، بعضی از صنایع غذایی هنوز فعالیت‌های فصلی دارند، مانند فرآوری میوه و سبزیجات تازه و افزایش تولید کالا‌های پخته شده، شکلات و غیره برای فصول تعطیلات. صادرات جهانی محصولات غذایی در سال ۱۹۸۹ بالغ بر ۲۹۰ میلیارد دلار آمریکا بود که نسبت به سال ۱۹۸۱ رشد ۳۰ درصدی را نشان می‌داد.

اجزای اصلی صنایع غذایی

صنایع غذایی شامل هشت تکنولوژی مختلف شیر و لبنیات،کنسروسازی،روغن و چربی خوراکی،غلات، قند و شکر، قنادی و نوشیدنی، بسته بندی و صنایع گوشت می شود.در هریک از این بخش ها به بررسی ویژگی های ماده اولیه ورودی،خصوصیات فیزیکی شیمیایی محصول نهایی و تکنولوژی های مورد استفاده در طی فرآوری خوراک در هر بخش می پردازد:

شیر و لبنیات

بر اساس تعاریف مشاهده شده در FDAشیر محصول دوشش کامل از پستاندار سالم بدون وقفه و بدون افزودن یا کاستن چیزی از آن است.برهمین مبنی با توجه به ویژگی های فیزیوشیمیایی شیر میتوان از آنها محصولاتی را تهیه کرد.دانشمندان صنایع غذایی و علوم غذایی با شناخت این ویژگی ها به بیان روش هایی برای کنترل بهتر و افزایش کیفیت و خواست پذیری محصول می پردازند.

کنسروسازی

برگرفته از واژه CONSERVE وبا CANNING متفاوت است.در معنی مجموعه ای از روش های نگهداری مواد غذایی است که یکی از آنها قوطی کردن یا همان CANNING می باشد.

روغن و چربی خوراکی

روش های استخراج روغن از دانه های روغنی با استخراج از میوه های روغنی متفاوت است. این روش ها تفاوت های اساسی با جداسازی چربی های حیوانی دارد.افراد آگاه به این علوم به طراحی روش هایی برای استخراج بیشتر و بهتر روغن خوراکی سالم و تهیه کنجاله ای عاری از آلودگی برای دام وطیور می پردازند.

غلّات

بخش عمده ای از منبع دریافت انرژی روزانه انسان را غلات تشکیل می دهند.فرآوری و تهیه محصولات مطلوب با حفظ ارزش غذایی وظیفه این علم است.

قند و شکر

منابع خام قندی موجود در جهان همواره با مقادیر بالایی ناخالصی همراه بوده است. حذف این ناخالصی ها و به دست آوردن روش های مناسب برای آماده سازی این منابع و استخراج کامل با خلوص بالا وظیفه علم صنایع غذایی است.

✅جهت مشاهده دوره های صنایع غذایی با گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی کلیک نمایید.

قنّادی و نوشیدنی

معمولا این بخش جزو فرآوری سومین مواد غذایی قرار می گیرد و طرفداران گسترده ای در جهان دارد به دلیل مقادیر بالا قند مصرفی و چربی در آن ها روش های نگهداری و حفظ کیفیت آنها چالشی جدی در تولیدات عمده و گسترده این محصول است.

صنایع گوشت

بسیاری از منابع گوشتی جهان سالانه به دلیل عدم سلامت دام و نیز عدم فرآوری صحیح از دست می روند.حال آنکه بسیاری از کمبود پروتئین رنج می برند.

بسته بندی

مهم ترین بخش در صنایع غذایی پس از تولید مواد غذایی بسته بندی و سلامت نگه داشتن آن تا هنگام مصرف است.علاوه بر علوم غذایی در این بخش با هنر گرافیک، خلاقیت، توان بازاریابی و روانشناسی طراح مواجه هستیم.

رشته علوم و مهندسی صنایع غذایی

وقتی صحبت از علم غذا می‌شود، رشته‌های تغذیه و صنایع غذایی به ذهن خطور می‌کند، در یک توضیح کوتاه میتوان گفت که که هرچند برخی از دروس ارائه شده دراین رشته‌ها، شباهت‌هایی با هم دارند اما به‌طور کلی، هدف علم تغذیه، ارتقاء سلامت و طولانی­‌تر کردن عمر انسان‌ها است، حال آنکه هدف اصلی علوم صنایع غذایی، طولانی‌تر کردن عمر غذاها (افزایش زمان ماندگاری) و کاهش ضایعات آنهاست. خود علوم صنایع غذایی نیز به دو رشته اصلی تقسیم میشوند.

رشته‌ی علوم و صنایع غذایی گرایش کنترل کیفیت که وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بوده و بیشتر به کنترل بهداشت و سلامت مواد غذایی می‌پردازد.

رشته‌ی مهندسی علوم و صنایع غذایی، که وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بوده و بیشتر به نحوه‌ی تبدیل مواد غذایی نظارت دارد.

✅جهت مشاهده دوره های صنایع غذایی با گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی کلیک نمایید.

ماهیت رشته مهندسی صنایع غذایی

این رشته از جمله گرایش های رشته مهندسی شیمی است. نقش صنایع غذایی تولیدی در رابطه با تهیه مواد غذایی 4 هدف اصلی رضایت مشتری، ایمنی، ارائه اطلاعات مربوط به محصول و حفظ دوام تجاری را دنبال می کند. هدف از ایجاد این رشته این است که محصولات سالم و با کیفیت به دست مردم برسد. دانشجویان این رشته در طی دوران تحصیل خود با عملیاتی مانند روش های نگه داری، فرآوری و بسته بندی محصول آشنا می شوند.

در واقع این تخصص با سلامت افراد جامعه در ارتباط است و معمولا به عنوان مسئول فنی در کارخانه های تولید مواد غذایی مشغول به کار می شوند.

✅جهت مشاهده دوره های صنایع غذایی با گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی کلیک نمایید.

نقش صنایع غذایی در اقتصاد

نه تنها صنایع غذایی برای زندگی روزمره ما حیاتی است، بلکه صنایع غذایی یک عنصر اساسی برای اقتصاد است. در هر مرحله از مجموعه رویداد‌هایی که منجر به رسیدن مواد غذایی به مصرف‌کنندگان می‌شود، انتقال کالا از یک شرکت به شرکت بعدی در فرآیند پردازش وجود دارد.

هر انتقال کالا به معنای درآمد بالقوه برای شرکت‌هایی است که کالا‌های غذایی را به سوپرمارکت‌ها یا سایر مشتریان توزیع می‌فروشند. تغییر در زمان و تلاش مورد نیاز برای تولید غذا در طول سال‌ها به راحتی بیشتر منجر شده است. تهیه غذا از ابتدا تا پایان توسط یک فرد در مقایسه با مواد غذایی تولید انبوه پرهزینه‌تر است. تولید مواد غذایی در مقیاس بزرگ نه تنها راحتی را برای مصرف‌کننده فراهم می‌کند، بلکه منجر به کسب و کار سودآوری برای شرکت‌های تولیدی و تأمین‌کنندگان این محصولات غذایی فرآوری شده، شده است.

این یک واقعیت است که ما نمی‌توانیم بدون غذا زندگی کنیم و غذا نیز در بالای لیست با آب، هوا و سرپناه قرار دارد. صرف نظر این اقتصاد پررونق است‌ یا نه موادغذایی باید خریداری شود.

با نیاز دائمی به غذا، صنایع غذایی تقاضای ثابتی دارد. این تقاضای ثابت سرمایه‌گذاری در این صنعت را جذاب می‌کند. این بخش به دلیل توانایی در ارائه بازده سرمایه‌گذاری مثبت به طور مداوم مورد تحسین قرار می‌گیرد. در واقع، طی ۲۰ سال گذشته، سهام فرآوری مواد غذایی به طور متوسط بازده کل سالانه تک رقمی بالایی را با نوسانات بسیار کمتر از شاخص‌های بازار گسترده‌تر ارائه کرده‌اند.

✅جهت مشاهده دوره های صنایع غذایی با گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی کلیک نمایید.

مزیت‌های رقابتی ایران

وجود منابع طبیعی غنی یکی از مهم‌ترین مزیت‌های رقابتی صنعت غذای ایران است؛ ۵۱ میلیون هکتار زمین قابل کشت، تنوع محصولات زراعی، باغی و شیلات، تنوع اقلیمی و نیروی کار جوان از جمله مزیت‌های غیرقابل انکار صنایع غذایی در کشور هستند. جمعیت درحال رشد ایران به‌خصوص در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ بازار مصرف بزرگ ۸۰ میلیون نفری را برای این صنعت ایجاد کرده است و وجود بازارهای بزرگ مصرف، چون کشور عراق که از بزرگ‌ترین واردکنندگان غذا در دنیاست، نیز بر جذابیت سرمایه‌گذاری در این صنعت تاثیرگذار بوده است. با وجود این، اما سرمایه‌گذاری خارجی در این صنعت متناسب با مزیت‌های رقابتی آن رشد نکرده است که علت عمده آن را می‌توان در ناکافی بودن امنیت سرمایه‌گذاری در کشور جست‌وجو کرد.

ارزآوری بالای محصولات صنایع غذایی نسبت به ماده خام (محصولات کشاورزی)، دسترسی نسبتا آسان به تکنولوژی به‌دلیل سادگی و عدم حساسیت‌های نظامی حتی در دوران تحریم‌های اقتصادی، امکان توانمندسازی برخی از خطوط تولید و ماشین‌آلات در داخل کشور، بازار بزرگ و رو به گسترش حلال در جهان، قرار گرفتن کشور در مسیر پنج کریدور اصلی ترانزیت و حمل‌ونقل بین‌المللی، افزایش توجه نظام سیاسی کشور به مقوله صادرات غیرنفتی و تلاش در جهت تسهیل و گسترش آن، تغییر الگوهای غذایی جامعه با گسترش شهرنشینی و استقبال بیشتر مردم از محصولات صنایع غذایی و نیاز به سرمایه‌گذاری کمتر نسبت به صنایع دیگر تولیدی، از جمله مزایای نسبی صنایع غذایی کشورمان هستند.

با وجود چنین مزایای نسبی اما ورود دولت به زنجیره تولید غذای کشور و ایجاد چالش‌هایی چون تغییر در مقررات تجاری و اعمال موانع غیرتعرفه‌ای برای واردات مواد اولیه صنعت، قیمت‌گذاری محصولات صنایع غذایی، عملکرد جزیره‌ای دستگاه‌های دولتی متولی امر غذا، اجرای قانون خرید تضمینی محصولات کشاورزی در کشور که به افزایش قیمت ماده خام مورد نیاز صنایع و در نهایت افزایش قیمت تمام‌شده تولیدی در صنعت غذا انجامیده است، عدم کنترل کافی بر آلودگی‌های موجود در محصولات کشاورزی به‌عنوان مواد اولیه تولیدی در صنعت غذا به لحاظ باقی‌مانده سموم و نیترات در این محصولات و شیوه‌های حمایتی نادرست از حلقه تولید محصولات کشاورزی زنجیره تولید غذا به نحوی که تعارض منافع ذی‌نفعان زنجیره را در پی داشته است، سبب شده صنایع غذایی ایران همچنان از جایگاه واقعی خود فاصله داشته باشد.

✅جهت مشاهده دوره های صنایع غذایی با گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی کلیک نمایید.

معرفی رشته صنایع غذایی

رشته‌ علوم و صنایع غذایی  به آشنایی با تکنولوژی‌ مراکز و صنایع غذایی از قبیل‌ لبنیات‌، غلات‌، گوشت‌، روغن‌، قند، سبزیجات‌ و میوه جات‌ می پردازد. دانش آموختگان در این رشته درباره‌ صنایع‌ نگهداری‌ مواد غذایی‌، تولید، بسته‌ بندی‌، کنترل‌ کیفی‌ مواد غذایی مطالعه میکنند و یاد می‌ گیرند که‌ چگونه‌ طی‌ فرآیندهای مشخصی از ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻣﻮاد ﻏﺬایی اطمینان حاصل کرده و عمر محصولات غذایی مختلف را ضمن‌ حفظ‌ کیفیت‌ و ارزش‌ غذایی‌ آن ها‌، طولانی‌ تر کنند.  هدف اصلی این رشته تولید، برداشت و فراوری مواد خام گیاهی و حیوانی و حفظ کیفیت آن‌ ها تا رسیدن به دست مصرف ‌کننده است. این رشته، سرشار از درس‌ های حفظی و محاسباتی است که بیشتر آن ‌ها با زیست و شیمی مرتبط هستند و متشکل از اصطلاحات علمی و اسامی تخصصی  بسیاری میباشد. ورود به این رشته، نیازمند داشتن مهارت کافی در زبان انگلیسی است.

به طور کلی دانشجویان این رشته در طی دوران تحصیل خود با عملیاتی مانند روش های نگه داری، فرآوری و بسته بندی محصول آشنا می شوند.

✅جهت مشاهده دوره های صنایع غذایی با گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی کلیک نمایید.

معرفی دروس رشته مهندسی صنایع غذایی

این رشته مانند دیگر دروس داری دروس عمومی و تخصصی است. برای آشنایی بیشتر شما با این رشته در زیر به معرفی این دروس می پردازیم.

دروس‌ عمومی مهندسی صنایع غذایی

ریاضیات‌ عمومی، شیمی‌ عمومی‌، فیزیک‌، معادلات‌ دیفرانسیل‌، ترمودینامیک‌، موازنه‌ انرژی‌ و مواد، ریاضیات‌ مهندسی‌، نقشه‌کشی‌ صنعتی‌، برنامه‌نویسی‌ و شناخت‌ کامپیوتر، شیمی‌ آلی‌، استاتیک‌ و مقاومت‌ مصالح‌، مکانیک‌ سیالات‌، انتقال‌ حرارت‌، شیمی‌ تجزیه‌،شیمی‌ فیزیک‌، انتقال‌ جرم‌، عملیات‌ واحد، کنترل‌ فرآیندها، طرح‌ و اقتصاد مهندسی‌، کاربرد ریاضیات‌ در مهندسی‌ شیمی‌، کارگاه‌، پروژه‌ یا طراحی‌ پروژه‌

دروس تخصصی گرایش صنایع غذایی

میکروبیولوژی عمومی، شیمی مواد غذایی، میکروبیولوژی مواد غذایی، صنایع غذایی، بیوشیمی مواد غذایی، تغذیه و بهداشت

گرایش های رشته مهندسی صنایع غذایی در مقطع کارشناسی

این رشته در مقطع کارشناسی دارای گرایش خاصی نمی باشد و به صورت عمومی ارائه میشود.

گرایش های رشته مهندسی صنایع غذایی در مقطع کارشناسی ارشد

این رشته در مقطع کارشناسی ارشد داری 4 گرایش ها فناوری مواد غذایی، صنایع غذایی، شیمی مواد غذایی، زیست فناوری مواد غذایی است. برای آشنایی با مقطع فوق لیسانس این رشته بهتر است مطلب “ارشد علوم و مهندسی صنایع غذایی” را مطالعه کنید.

وضعیت ادامه تحصیل رشته مهندسی صنایع غذایی در مقاطع بالاتر

امکان ادامه تحصیل در این رشته در 3 مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا وجود دارد.

✅جهت مشاهده دوره های صنایع غذایی با گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی کلیک نمایید.

آینده شغلی و بازار کار مهندسی صنایع غذایی

در کارخانه های تولید مواد غذایی برای آنکه محصولات با بیشترین کیفیت تولید شوند ، فرایند هایی در بخش های تولید ، کنترل و نظارت در کیفیت مواد اولیه انجام می شود و کار مهندسان صنایع غذایی این است که از لحاظ کیفی و بهداشت مواد غذایی را کنترل کنند بنابراین به طور مستقیم با سلامت مردم در ارتباط هستند.

مهندس صنایع غذایی که به عنوان مسئول فنی کارخانه مشغول به فعالیت است ، در مراحل مختلف تولید ، از مواد در حال تولید نمونه برداری می کند و آن ها را در آزمایشگاه مورد ارزیابی قرار می دهد. مسئول فنی در دوران تحصیل و به صورت عملی ، در زمینه های اصول و روش های نگهداری ، بسته بندی و کنترل کیفی مواد غذایی و … آموزش های لازم را می بیند.

✅جهت مشاهده دوره های صنایع غذایی با گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی کلیک نمایید.

رشته‌ علوم و صنایع غذایی غذایی مناسب چه کسانی است؟

به نکات ظریف بهداشتی چرخه تولید و نگهداری فرآورده های غذایی اهمیت دهند

به کار گروهی علاقمند باشند

از توان جسمی مناسب برخوردار باشند

به جزئیات، دقت کافی دهند

حوصله محاسبات سنگین، یادگیری انواع نرم افزارها و آشنایی با طرز کار دستگاه های پیچیده آزمایشگاهی را داشته باشند

پیش زمینه خوبی در مباحث مربوط به زیست و شیمی داشته باشند

حوصله و توان لازم برای حضور طولانی مدت در کارخانجات و صنایع مختلف را داشته باشند

✅جهت مشاهده دوره های صنایع غذایی با گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی کلیک نمایید.

✅جهت مشاهده دوره اصول طراحی کارخانجات صنایع غذایی و دوره های مسئولین فنی صنایع غذایی با گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی کلیک نمایید.

✅جهت مشاهده دوره استاندارد های ملی و بین المللی مواد غذایی و دوره های مسئولین فنی صنایع غذایی با گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی کلیک نمایید.

✅جهت مشاهده دوره ISO22000 و دوره های مسئولین فنی صنایع غذایی با گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی کلیک نمایید.

✅جهت مشاهده دوره HACCP و دوره های مسئولین فنی صنایع غذایی با گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی کلیک نمایید.

✅جهت مشاهده دوره فرمولاسیون محصولات غذایی و دوره های مسئولین فنی صنایع غذایی با گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی کلیک نمایید.

✅جهت مشاهده دوره اصول کنترل کیفیت در صنایع غذایی و دوره های مسئولین فنی صنایع غذایی با گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی کلیک نمایید.

✅جهت مشاهده دوره GLP و دوره های مسئولین فنی صنایع غذایی با گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی کلیک نمایید.

✅جهت مشاهده دوره GMP و دوره های مسئولین فنی صنایع غذایی با گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی کلیک نمایید.

✅جهت مشاهده دوره اصول برچسب گذاری مواد غذایی و دوره های مسئولین فنی صنایع غذایی با گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی کلیک نمایید.

✅جهت مشاهده دوره نمونه برداری محصولات غذایی و کشاورزی و دوره های مسئولین فنی صنایع غذایی با گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی کلیک نمایید.

✅جهت مشاهده دوره مستندسازی برنامه های پیش نیازی(PRPS) و دوره های مسئولین فنی صنایع غذایی با گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی کلیک نمایید.

✅دوره های ISO (دوره های ایزو) کلیک نمایید

✅دوره های مدیریت کلیک نمایید

✅دوره های HSE (دوره های ایمنی) کلیک نمایید

✅دوره های صنایع غذایی کلیک نمایید

✅دوره های انبارداری کلیک نمایید

✅دوره های هتلداری کلیک نمایید

✅دوره های کیترینگ کلیک نمایید